Het vakgebied ICT worstelt al sinds jaar en dag met haar kwaliteit. Dat wil zeggen, met name met de kwaliteit van administratieve applicaties en de kwaliteit van nieuwe ontwikkelingen. We kunnen treurige berichten lezen over situaties waarbij de verhouding tussen ‘geslaagd’ en ‘mislukt’ in geen enkele andere sector geaccepteerd zou worden. Waren auto’s en vliegtuigen in hun beginjaren even slecht? Ik weet het niet zeker, maar ik denk van niet.

Als een ICT-expert gevraagd wordt een oordeel te geven over een mislukt project, dan wordt hij meestal ook geconfronteerd met de vraag: hoe voorkomen we een ‘ramp’? Over deze vraag gaat dit artikel.

Het antwoord hierop is moeilijk omdat we tegelijkertijd zien dat toepassing van bestaande kwaliteitssystemen lang niet altijd toereikend is om een 'ramp' te voorkomen. In wezen gaat het over de managementsvraag bij uitstek: hoe voer ik behoorlijk bestuur? Immers een van de taken van behoorlijk management is het voorkomen van ‘rampen’.

Er zijn veel juridische aspecten die op de een of andere manier direct of indirect IT raken. De organisatie dient te voldoen aan deze ‘wet- en regelgeving’. Gezien het kader van de werkgroep (NGI, afdeling Beheer) en om het terrein in te perken gaat het onderstaande alleen over wet- en regelgeving die (direct of indirect) invloed hebben op de inrichting en het beheer van IT-middelen. Eisen aan functionaliteit (bijv. de aanwezigheid van een audittrail) zijn dus buiten beschouwing gelaten.

Compliance is een beetje een modewoord, maar de inhoud is belangrijk. Hiermee wordt bedoeld “voldoen aan wet-en regelgeving”. Een organisatie dient er derhalve zorg voor te dragen dat zij haar werkzaamheden uitvoert met in achtneming van wet- en regelgeving. Naast specifieke wet- en regelgeving is men ook gehouden om zich “als een goed huisvader” te gedragen. Dat betekent dat je ook behoort te doen wat in redelijkheid verwacht kan worden op basis van fatsoen, algemene kennis, etc. Daarmee raken we dan aan “corporate governance”, zeg maar “behoorlijk bestuur”. Met name wat “algemeen bekend” is, is hierbij van belang. Dan komen ‘Code Tabaksblat’, de ‘Code voor informatiebeveiliging’ e.d. in het vizier. Dit kan men typeren als zelfregulering. Hierbij zijn we uitgegaan van wet- en regelgeving waar in Nederland opererende organisaties mee van doen hebben. Dat is in de eerste plaats natuurlijk de Nederlandse wet- en regelgeving. De Europese wet- en regelgeving dient echter ook als zodanig aangemerkt te worden. Daarnaast hebben Nederlandse organisaties die een notering hebben aan de Amerikaanse beurs ook uitdrukkelijk te maken met de Amerikaanse wetgeving ten aanzien van het bestuur van de onderneming.

Meer en meer wordt de vraag gesteld wat de rentabiliteit is van de automatisering. Steeds vaker verschijnen artikelen waarbij geconstateerd wordt dat op macro-economisch niveau niets terug te vinden is van de vele miljarden die de afgelopen twintig tot dertig jaar zijn geïnvesteerd. Maar ook op bedrijfsniveau wordt de vraag vanuit het management steeds dringender. Immers, de uitgaven nemen steeds toe en de beheersbaarheid van deze trend lijkt minimaal. Dit zou op zichzelf niet zo erg zijn, als maar duidelijk zou zijn dat het geld "goed was besteed". Het inzicht hierin ontbreekt echter nog vaak.

Naar het oordeel van de auteurs is dit het gevolg van het feit dat de benadering van de IT nog te weinig gebaseerd is op een bedrijfseconomische benadering. Een bedrijfseconomische benadering vraagt voor IT dezelfde behandeling als andere investeringen in productiemiddelen. Het knelpunt is daarbij de verwerving en verwerking van de benodigde financiële basisgegevens. Het accent ligt daarbij op kostenallocatie: het toerekenen van kosten aan bedrijfsprocessen.

Dit artikel geeft de handvatten voor de financiële beoordeling van de IT. Op basis hiervan wordt een bijdrage geleverd voor de besluitvorming en beoordeling van IT op grond van financiële inzichten.

Software is een economisch goed wat verhandeld kan worden of een waarde vertegenwoordigd voor een organisatie. Het vaststellen van die waarde is complex. Dit artikel geeft inzicht in de aspecten die van belang zijn bij het bepalen van de waarde van software. Deze waarde kan van belang zijn voor bijvoorbeeld de bepaling van de bedrijfswaarde bij fusies en overname, activering van software, kosten(door)berekening, verkoop van software.

De inhoud van dit artikel is relevant voor degenen die op een of andere wijze te maken hebben met de waardering van software. Dit kunnen managers zijn die de waarde van hun software willen laten taxeren, personen die een taxatie willen uitvoeren, degenen die willen verifiëren of een taxatie kundig is uitgevoerd etc.

In de IT-wereld zijn ‘professioneel’, ‘professionaliteit’, ‘professionalisering’ en last but not least ‘de professional’ bekende en veel gebruikte woorden. Deze woorden hebben in het spraakgebruik een positieve lading en dus is iedereen - opdrachtgever, opdrachtnemer en anderen - het er mee eens dat ‘professioneel’ belangrijk is.

Toch valt het op dat deze begrippen weinig ‘standaard inhoud’ hebben. Want wát geeft de kwalificatie ‘professioneel’ nou eigenlijk aan? Wat kan een professional wel en wat nou juist niet? Vaak lijkt het er op dat deze ‘prof’- woorden vooral worden gebruikt om aan te geven dat iets heel belangrijk is. “Het project moet toch echt professioneel worden uitgevoerd”; “Hier heb je toch zeker een professional voor nodig”.

Op zichzelf waardevol natuurlijk dat dit wordt uitgesproken, maar een nadere invulling van dit begrip binnen de IT-wereld is misschien toch geen overbodige luxe.

Op zoek naar nieuwe identiteit.
Vroeger was de beroepsvereniging (denk aan de traditionele vrije beroepen als advocaten, accountants, artsen) een machtige en belangrijke spreekbuis voor de beroepsbeoefenaars en zodoende een geaccepteerde partij bij het reguleren van de beroepsuitoefening.
Tegenwoordig is het beeld gefragmenteerder: de beroepsvereniging bestaat niet meer. Naast de gevestigde beroepsverenigingen bestaan er ook zeer jonge beroepsverenigingen die streven naar een bepaalde status, soms in concurrentie met een andere vereniging in het veld.
De vragen waar beroepsverenigingen zich over buigen, zoals: aan welke maatstaven voldoet een goede beroepsuitoefening, wat zijn de opleidingseisen voor de beroepsbeoefenaars, blijven actueel.
Alleen de antwoorden komen tegenwoordig vanuit een andere hoek. Was het tot voor kort nog gebruikelijk dat de beroepsbeoefenaars zelf hun eigen normen stelden en handhaafden, tegenwoordig spreken ook andere partijen een oordeel uit: rechters, opdrachtgevers, cliënten, etc.
Gezien de explosie aan nieuwe beroepsverenigingen, de fusies en de afsplitsingen, is dit een dynamisch krachtenveld. Wat is hierin de taak en de functie van de beroepsvereniging? Op welke wijze kan de beroepsvereniging haar pretenties waarmaken? Dit zijn vragen waar dit artikel op ingaat.